Muntagna Pelée
La Muntagna Pelée è nu vurcanu attivu chi s'attrova nta l'ìsula di Martinica, nti l'arcipèlagu di l'Antilli. È unu dî vulcani cchiù famusi dû munnu pi via dâ sò eruzzioni catastrofica dû 1902, chi distruggìu cumplitamenti la cità di Saint-Pierre, causannu la morti di circa 30.000 pirsuni.
Giugrafìa e Carattirìstichi
[cancia | cancia lu còdici]La Muntagna Pelée acchiana nzinu a na autizza di 1.397 metri supra lu liveddu dû mari e domina lu paisaggiu dâ parti sittintriunali dâ Martinica. Lu vurcanu è carattirizzatu di nu cunu vulcanicu cu na caldera furmata grazzi all'eruzzioni esplusivi passati. Lu nomu "Pelée" veni dû francisi e signìfica "calvu", rifirènnusi â sò apparenza nuda e senza viggitazzioni nta certi parti dâ sò supirfici.
Stòria Giulòggica
[cancia | cancia lu còdici]La Muntagna Pelée è nu vulcanu di tipu stratuvulcanu, furmatu nta nu pirìudu di attivitati vulcanica ca accuminciau cchiù di 400.000 anni fa. L'eruzzioni dû vulcanu sunnu carattirizzati di na granni esplusivitati, cu la furmazzioni di nubi ardenti (chjamati "culati piroclastichi") chi scìnninu rapidamenti versu li zoni abbassati, distruggennu tuttu chiddu chi tròvanu ô sò passaggiu.
L'Eruzzioni dû 1902
[cancia | cancia lu còdici]L'eruzzioni cchiù famusa dâ Muntagna Pelée accuminciau nta l'aprili dû 1902 e righiunìu lu sò apici lu 8 di maiu dû stissu annu. Na nùbbula ardenti, cumposta di gas, cìnniri e frammenti di roccia, scinniu dû vulcanu cu na vilucità di cchiù di 100 km/h, distruggennu tuttu nto sò passaggiu. La cità di Saint-Pierre, chi s'attrova a sulu 6 km dû vulcanu, fu cumplettamenti rasa â sò strata. Solu dui pirsuni si salvaru di sta catàstrofi.
Dopu l'eruzzioni dû 1902, lu vulcanu cuntinuau a èssiri attivu pi diversi anni, cu n'àutra eruzzioni significativa ntô 1929. Oi, la Muntagna Pelée è cuntinuamenti monitorata pi priveniri futuri disastri.
Flora e Fauna
[cancia | cancia lu còdici]Malgradu l'attivitati vulcanica, li fianchi dâ Muntagna Pelée sunnu ricchi di vegetazzioni, grazzi ô clima tropicali di Martinica. Si pò truvari na granni varietà di chianti e àrvuli, comu li felci, li parmi e l'orchidei. La fauna è rapprisintata di diversi specii d'aceddi, nzetti e mammìfiri.
Turismu
[cancia | cancia lu còdici]La Muntagna Pelée è na distinazzioni turìstica pupulari pi chiddi chi visitanu Martinica. Li visitaturi ponnu fari escursioni nzinu â cima dû vulcanu, unni si pò ammirari lu cratiri e na vista mpressionanti di l'ìsula. Esistunu diversi sentieri pi l'ascinsioni, ma è nicissariu èssiri accumpagnati di na guida spicializzata pi via dî cunnizzioni pussibbirmenti piriculusi.