Joriu Maniaci

Joriu Maniaci ('n grecu, Γεώργιος Μανιάκης; ca. 998 – 1043) fu un ginirali bizzantinu di l'XI sèculu. Cumpari macari ntê cunti nurreni, cû nomu Gyrgir.

Biugrafìa

Urìggini

Nun sapemu s'aviva urìggini nòbbili o no; sapemu sulu chi era figghiu di nu Gudeliu (Γουδέλιος) e chi nascìu â fini dû X sèculu.

Massacru di Teluh

Ntra 1029 e 1030, lu mpiraturi Rumanu III Arjiru (Ῥωμανός Γʹ Ἄργυρος) lu numinau protuspatariu (πρωτοσπαθάριος) e strategu (στρατηγός) dû tema tàuricu di Teluh (Θελοῦχ, oji Gaziantep, ntâ Turchìa). Cca, na cumpagnia di circa 800 àrabbi pruvau mû ngannava facennu attu c'aviànu mprisatu ô mpiraturi, pi ci fari lassari a cità. Maniaci fici attu di ci crìdiri e ci mannau vinu e cosi 'i manciari, ma ntâ notti i 'bbramau ammentri chi durmèvanu o èranu mmriachi. Ê nimici caduti ci tagghiau i naschi e l'aricchi e ci mannau ô mpiraturi comu prova. Pi sta vittoria fu numinatu catapanu (κατεπάνω) dâ riggiuni armena (oji ntâ Turchìa) dû Vaspurakan.

Pigghiata di Edessa

Ntô 1032, di Samusata (Σαμοσάτα, oji Samsat, ntâ Turchìa), si pigghiau a cità d'Edessa (Ἔδεσσα, oji Şanlıurfa, ntâ Turchìa), tannu sutta ô cuvirnaturi turcu Sulaymān ibn al-Kurjī 'n cuntu di l'emiru di Martiròpuli (Μαρτυρούπολις, oji Silvan, ntâ Turchìa). Doppu c'a pigghiau, fici costruiri tri varbacani pi risìstiri ô cuntrattaccu di l'emiru Nasr al-Dawla ibn Marwān, chi â fini si nni jìu. A Edessa, Maniaci attruvau du' littri 'n sirìacu, dici di Gesù e dû re Abgar V, chi mannau a Custantinòpuli.

Campagna di Sicilia

Ntra 1035 e 1038 arriniscìu pâ prima vota a 'llibbirtari la costa livantina dâ Sicilia di l'àrabbi. Pi cilibbrari la vittoria, ntô 1038 appidau na cità chi oji pigghia lu so nomu, Maniaci. Tannu fici custruiri a Saragusa un casteḍḍu chi ntô 1239 lu mpiraturi Fidiricu II strafurmau e chi oji chiàmanu Casteḍḍu Maniaci.

Cchiù tardu lu 'ccusaru di tradimentu e partìu pi Custantinòpuli, ma morsi prima di si putiri addifènniri. Doppu chi murìu, l'àrabbi si ripigghiaru li terri chi Maniaci s'aviva pigghiatu.