Ducèzziu

Dâ Wikipedia, la nciclupidìa lìbbira.
(Rinnirizzata di Ducezziu)
Ducèzziu

Ducezziu (in griecu anticu: Δουκέτιος, natu ntô 488 a.C, mortu ntô 440 a.C) fu re dî siculi di lu 460 a.C anzinu lu 450 a.C, e fundatori di diversi citati.

Si cridi chi era origginariu di la citati di Mineu o di Noto (tannu ciàmati Menai e Noai). Iddu avìa carisma grandi, accussì arriniscìu a mettiri anzemi tutti li citati siculi (luannu Ibla) ntâ Synteleia, l'unioni di lu populu siculu sutta a n' sulu regnu. La vuluntati di Ducèzziu era di cumbattiri la duminazioni grieca n' Sicilia urientàli e meridiunali, terra nativa dî siculi. La raggiuni s'ha circari n' la manera di comu li culoni grieci si stanziaru pria ntê costi, appoi ntô internu, usannu la diplomazzia qualchi vota, ma chiù frequenti la viulenza.

Li so' primi azioni furunu: alliarisi cu' Siracusa cuntra lu tirannu Trasibulu, e chiù avanti cuntra li mercenari di Dinomeni, vecchiu tirannu di Catania. Cunquistau Aitna (Inessa 'na vota, uoggi Paternò), cumandata di assai di li siracusani, e distruggìu Morgantina, pi appoi spartiri ddù territoriu ammenzu li so' seguaci. Comu pulitica, Ducèzziu spustau Menai di la cullina a la piana, fundau la capitali di lu so' regnu, Palice (Palagonia), unni erunu, e sunu macari uoggi, du' laghi sulfurei, nun luntanu di nu santuriu. S'ha diri ca ddà banna era sacra pî siculi, pirchì si crideva ca ddi du' laghi erunu cunsacrati a li Palici, li mitulogici figghi di lu dìu Adranu (di ccà lu nomi di la muderna citati Adranu), e videndu chistu si po' capiri la forza liggittimistica di lu so' puteri. Fundau macari Menaion e forsi Noai, si si duna retta a la versioni di la nascita a Menai.

Battìu siracusani e agrigentini ni na' battagghia a campu apertu, e pigghiau lu cuntrollu di Motyon, forti militari ntô territoriu di Agrakas. Tutti sti fatti hannu succidutu ammenzu lu 453 e lu 451 a.C. Ma li grieci, turnati rinfurzati, lu batterunu pi du' voti: una a Nomai (forsi Noai trascrivutu mali) e l'autra a Motyon. Ducèzziu vinni abbandunatu di li so'. Po' essiri ca la parti chiù influenti di l'aristucrazìa sicula avissi vulutu fari paci cu lu nemicu, e ccà si po' taliari comu la lutta tra nativi e culoni grieci nun era accussì radicali, ma si puteva trattari.

Avennu appizzatu tuttu, si ni scappau sutta l'altari di l'agorà siracusana, comu supplici. A la fini, li siracusani furunu ginirusi cu iddu, e sulu lu mandarunu a Curintu, ntâ matripatria di la polis. Turnau 'n Sicilia pi fundari Kalakté (Caronia), anni chiù tardu, cu curinzi e siculi. Na' malatea purtau a la morti di Ducèzziu propria quandu stava pinsandu a comu arripigghiarisi attorna lu cuntrollu di li citati siculi. Avìa 48 anni.

La so' storia eni cuntata di lu storicu sicilianu Diodoru Siculu ntô primu sèculu a.C:, chi ripigghia nu travagghiu pricidenti di Timeu.

Mappa storica Storia dâ Sicilia Tempi di Selinunti
pristoria | èbbica finicia | èbbica greca | èbbica rumana | èbbica vànnala | èbbica gòtica | èbbica bizzantina | èbbica àrabba | èbbica nurmanna | èbbica sveva
èbbica angiuina | èbbica aragunisa | èbbica spagnola | èbbica piemuntisa | èbbica burbònica | èbbica cuntimpurània