Sant'Àgatuni di Lipari

Dâ Wikipedia, la nciclupidìa lìbbira.
Quatru di Sant’Agatuni di Lipari ca fa viscuvu Neofitu di Lintini, opra di Mauru Gaetani du 1815 na grutta du Santuariu di S.Maria Adonai a Bruculi (SR)

Agatuni di Lipari è un Santu viniratu da Cresia Cattolica ( ? - Lipari (ME), 264)

Aggiografìa[cancia | cancia la surgenti]

L’aggiografi moderni dicunu ca Agatuni è un’erruri di scrivanu o postu di Sant’Agata. La tradizioni siciliana e li Martirologi Geronimianu e Romanu vonnu ô 5 giugnettu li Santi Agatuni e Trifina. Certi studiusi dicinu ca putissi essiri Sant’Agatuni lu Primu viscuvu di Lipari (ME). D’iddu si parra nall’Atti di Santi frati Martiri Alfiu, Filadelfu e Cirinu, ô tempu dâ pirsicuzioni du ‘Mpiraturi Deciu ( 253 ). Versu lu 264 era viscuvu di Lipari, picchì arricivìu lu Corpu di San Bartulumeu Apostulu, comu scrivinu San Grigoriu di Tours (538-594) e San Teodoru Studita (759-826). Li Riliquii dû Santu foru sarvati na una crisiedda, chiamata prima di San Bartulumeu e oj Sant’Agatuni fora di mura; na facciata c’è na lapidi câ data du 13 frivaru 264. La data nun è sturicamenti certa, ma lu piriudu dâ traslazioni di Riliquii po’ essiri dû 241 ô 313. Numinò San Bartulumeu Patronu di l’Isuli Eoli. Duranti la pirsicuzioni, lu funziunariu ‘mpiriali Diomedi circò Agatuni, ma iddu scappò e si nni ju a Lintini o forsi a Bruculi, vicinu Sarausa, unni ju a stari dintra na grutta, ditta dû Grecu, ca era stata abbitata dû Cristianu Pubbliu, ‘nsemmula a Alissandru, sicritariu di Tertullu, vattiatu cu nomi di Neofitu e fattu parrinu e poi primu viscuvu di Lintini.
Dintra la grutta Agatuni pittò li fiùri dâ Virgini Maria, numinata Matri di l’Adonai(vali a diri dû Signuri in ebbraicu), di tri Santi frati Martiri e autri vicinu o Fonti battisimali. Passata la pirsicuzioni lu viscuvu Agatuni turnò a Lipari, picchì li sò Riliquii e chiddi di San Bartulumeu, nall’annu 838 foru cunfunnuti cu l’ossa di morti sippilluti nà Catidrali pi opra di pirati mussulmani.

Liami esterni[cancia | cancia la surgenti]