Sàutu quànticu

Dâ Wikipedia, la nciclupidìa lìbbira.

Ntâ fisica, nu sàutu quànticu eni lu canciamentu di nu statu quànticu a l'àutru di n'elittroni dintra a l'àtumu.
Eni nu finòminu discuntìnuu: l' elittroni sàuta di nu liveddu d'enirgìa a l'àutru pi sùbbitu, a l'istanti: chissu voli diri ca è cchiù viloci dâ luci.
Lu finòminu trasi ìn cuntraddizzioni cu li tiurìi classichi, unni ci s'aspittassi liveddi d'enirgìa cuntìnui.
Li sàuti quàntichi prudùciunu radiazzioni elettrumagnètichi, comu la luci, ca vennu criati ntâ furma di unitati quantizzati chiamati futoni.

Nta lu dialettu, lu tìrmini sàutu quànticu accuminzau a significari nu canciamentu mpruvvisu o "canciamentu a scaluni", spiciarmenti n'avanzamnetu o n'aumentu.
Lu tèrmini arrisali a lu princìpiu-mitati di lu XX sèculu, e cuincidìu cu li scuperti ntâ miccànica quantìstica.
Li tèrmini scintìfichi e pupulari s'assumigghianu picchini tutti dui addiscrìvunu nu canciamentu ca succedi tuttu nta na vota (rivuluzziunàriu), mmeci di succèdiri alleggiu alleggiu (ivuluzziunàriu), ma l'utilizza sunnu diffirenti quannu arrivamu a parrari di grannizza 'n quistioni di lu canciamentu o di l'avanzamentu.

Nta li sistemi fìsichi di lu micrucosmu nu sàutu quànticu nun eni nicissariamenti nu canciamentu granni, e putissi picciò èssiri tantu nsignificanti ca niàutri mancu ni nn'addunamu.
N'asèmpiu bonu di chissu poti èssiri pigghiatu di lu mudellu di Bohr ppi n'àtumu d'idrògginu, unni li spustamenti d'enirgìa assuciati cu spustamenti di diffirenti stati quàntichi (sàuti quàntichi) s'addifirènzianu di viramenti nica a granni (chissu si lu cumparamu a l'enirgìa ca servi pp'allibbirtari cumpritamenti n'elittroni).
Dunca pupularmenti lu tèrmini eni di sòlitu usatu ppi sèntiri a ddiri nu canciamentu significativu granni, ca nun eni cuncittuarmenti cumpritamenti giustu.
Ma nti ogni casu, si tinemu cuntu du lu spirimèntu mintàli di lu iattu di Schrödinger, canciamenti significiativi di lu micrucosmu si ponnu vidiri macari nta la rialitati ca spirimintamu tutti li jorna.

Fìsica
Acùstica | Astrofìsica | Elettrumagnetismu | Fìsica nucliari | Fìsica dî particeddi | Miccànica (fìsica) | Miccànica quantìstica | Òttica | Tiurìa dâ rilativitati | Termudinàmica