Plutoni

Dâ Wikipedia, la nciclupidìa lìbbira.
Plutoni.

Plutoni (sìmmuli: ⯓[1] e ♇[2]) è nu pianeta nanu e unu dî cchiù luntani dû sistema sulari. Fu scupertu ntô 1930. Havi nu diàmitru di circa 2390 chilòmitri. Anzi ca a na vota Plutoni vinni cunziddiratu comu lu pianeta cchiù nicu dû sistema sulari, duranti nu cungressu d'astrònuma lu 24 di austu, l'astrònuma vutaru p'addicchiari ufficialmenti ca lu Plutoni cumprenni nu pianeta nanu.

Ntô 1978 fu scupertu nu satèlliti, a circa 19.000 chilòmitri di distanza di Plutoni, e a cui fu datu lu nomu di Caronti. Du' àutri satelliti, Nix e Hydra, foru scuperti ntô 2005 di nu diamitru di 32 e 113 km, e ntô 2011 n'autru satelliti cchiù nicu fu scupertu. Lu sistema Plutoni-Caronti havi na particularitati unica ntô Sistema sulari: pi na manu Caronti duna sempri la stissa faccia a Plutoni (comu la Luna duna sempri la stissa faccia â Terra), ma sparti di chissu, Plutoni videmma duna sempri la stissa faccia a Caronti. Lu risurtatu è ca n'ussirvaturi ca s'attruvassi â supirfici di Plutoni, vidissi Caronti sempri ô stissu puntu dô cielu, e viciversa si l'ussirvaturi s'attruvassi supra la supirfici di Caronti.

Lu survolu di New Horizons[cancia | cancia la surgenti]

Plutoni fu visitatu dâ sonda spazziali New Horizons ntô 2015. Lu survolu pirmisi di fari na cartugrafìa quasi cumpreta dû pianeta nanu e dô sò satelliti principali Caronti.

Giografia fisica[cancia | cancia la surgenti]

Li fotugrafiei ca fici ammuscianu na supirfici cu rilativamenti picca crateri, cosa ca ìnnica ca la supirfici prubabbirmenti è rilativamenti ricenti. Na catina di muntagni, situata vicinu l'equaturi porta lu nomu di al Idrisi, in unuri ô cartografu sicilianu dû XII sèculu.

Pianeti: Mircuriu - Vèniri - Terra - Marti - Giovi - Saturnu - Uranu - Nettunu

Pianeta nani: Cèriri - Plutoni - Eris
Àutri: Lu Suli - La Luna - Astiròidi - cumeti - cintura di Kuiper - nubbi di Oort
  1. JPL/NASA (2015-04-22). What is a Dwarf Planet?.
  2. Template:Cite book