Marti (pianeta)

Artìculu n vitrina
Dâ Wikipedia, la nciclupidìa lìbbira.
Marti. La Vallis Marineris chi si vidi ntô menzu è lu cchiù granni canyon canusciutu dû sistema solari.

Quartu pianetasistema sulari, Marti (sìmmulu: ♂) òrbita tornu tornu ô suli nta na traiettoria ellìttica tanticchia eccèntrica, e la sò distanza dû suli varia tra 200 e 250 miliuna di chilòmitri. Marti havi du' satillituzza, Phobos e Deimos di quarchi dicina di kilomitri di diamitru e chi furrianu a na distanza di Marti di quarchi cintinara di kilomitri.

L'esplorazzioni di Marti[cancia | cancia la surgenti]

E' lu pianeta cchiù visitatu dî terrestri. Na dicina di sondi hannu attirratu â supirfici nta l'ùrtimi 40 anni o cìrculunu nta n'òrbita marziana.

Nu tipicu paisaggiu marzianu.

Certuni hannu studiatu la supirfici e hannu nviatu fotografìi di paisaggi marziani. Lu ntiressi dî scienziati versu chiddu chi è chiamatu lu pianeta russu discenni dû fattu ca Marti assumigghia assai â Terra. Fa tanticchia cchiù friddu, e li jurnati marziani sunnu di circa 24 uri e menza.

Di na trina di anni lu pianeta è esploratu di dui rovers chi sunnu telegguidati di nu centru spazziali dâ NASA: Spirit e Opportunity. N'autru satelliti, lu Global Mars Surveyer mappau cumplitamenti la supirfici di Marti cu na risoluzzioni fotografica di sulu quarchi metru.

La gioluggìa di Marti[cancia | cancia la surgenti]

Marti s'apprisenta comu nu pianeta giologicamenti inattivu. Li trazzi di canciamenti giologichi apparunu assai antichi. La supirfici di Marti e' attravirsata di pianuri e zoni muntagnusi attravirsati quarchi vota di canyons assai granni, tanticchedda comu ntâ Terra. La muntagna cchiù auta è l'Olympus Mons, nu vurcanu chi agghica a 25000 metri di autizza rispettu ô liveddu mediu di Marti. Supra la supirfici di Marti e ntô suttasuolu si tròvunu discreti quantità di acqua ghiacciata.

La vita supra Marti[cancia | cancia la surgenti]

Certi scienziati hannu avanzatu l'ipòtisi chi Marti ha statu abbitatu di na forma di vita primitiva, comu li batteri. A oggi, na prova di l'esistenza di vita supra Marti nun esisti ancora. Mancu truvaru acqua lìquida supra la supirficii. Tuttavia apparunu li signi dâ prisenza passata di acqua: vidiru i saia sìmili a li letti dî ciumi supra la terra. È di cunziguenza l'oggettu di assai dibàttiti l'uriggini di l'acqua lìquida ca nu tempu scurrìa supra lu pianeta. Òi l'acqua ghiacciata formata di anidridi carbònica sòlida esisti sulu sutta lu solu dâ pianeta. La sonna Mars Express nnô jinnaru dû 2004 cunfirmau la prisenza di acqua ô polu miridiunali di Marti. Nnô 2005 lu radar MARSIS, strumentu talianu allatu a bordu dâ stissa sonna, ndividuau nu dipòsitu di ghiacciu, spissu nu chilòmitru, e tra li 1,5 e li 2,5 km di prufunditati, appressu a la riggiuni di Chryse Planitia.

Lu 6 austu dû 1996 David McKay annunziau la scuperta di nu micrurganismu fussili nnô mitiuriti di pruvinenza marziana. Ancura òi assai studiusi travàgghiunu pi cunfirmari sta ipòtisi.

Pianeti: Mircuriu - Vèniri - Terra - Marti - Giovi - Saturnu - Uranu - Nettunu

Pianeta nani: Cèriri - Plutoni - Eris
Àutri: Lu Suli - La Luna - Astiròidi - cumeti - cintura di Kuiper - nubbi di Oort


Wikimedaglia
Wikimedaglia
Chista è na vuci nzirita nni l'artìculu n vitrina, zoè una dî mègghiu vuci criati dâ cumunità.
Fu arricanusciuta lu 2007

S'hai traduciutu n'artìculu o hai criatu na vuci e riteni ca sia lu casu di fàrila canùsciri picchì è cumpreta n tuttu, signàlila. Naturalmenti, sunnu boni accittati suggirimenti e canciamenti chi mìgghiùranu lu travagghiu.

Signala na vuci          Archiviu         Talìa tutti l'articuli n vitrina