Eggittu

Dâ Wikipedia, la nciclupidìa lìbbira.
' جمهورية مصر العربية
Gumhūriyyat Miṣr al-ʿArabiyyah'
Bannera di Eggittu Stemma di Eggittu
(Bannera) (Stemma)
Muttu: n/a
Innu: Bilady, Bilady, Bilady
Mappa di Eggittu
Capitali Cairu
30°2′ N 31°13′ E
La cchiù granni citati Cairu
Lingui ufficiali Àrabbu
Cuvernu
Prisidenti
Ripùbblica quasi-prisindinziali
Muhammed Morsi
Stabbilizzazzioni
Prima dinistìa
circa 3150 a.C.
Aria
 • Tutali
 • Acqua (%)
 
980,869 km² (30èsimu)
0,632%
Pupulazzioni
 • 2008 est.
 • 2006 census
 • Dinsità
 
75.042.000 (16èsimu)
72.579.030
74/km² (120èsimu)
GDP (PPP)
 • Tutali
 • Per capita
2006 stima
$329.791 (27èsimu)
4.836 (110èsimu)
Munita Stirlina eggizziana (EGP)
Fusu urariu
 • Stati
(UTC+4:30)
(UTC+3)
Internet TLD .eg
Prifissu telefònicu +20

L' Eggittu (ca si dici Agittu ntô calabbrisi centru-miridiunali) è nu statu nord-africanu.

Storia[cancia | cancia la surgenti]

La storia di l'Eggittu è antichissima e accumminza cu la formazzioni di nu regnu circa 3200 anni prima di Cristu. Cuvirnatu di nu farauni, l'Eggittu anticu rapprisintau pi diversi millenni la forma cchiù sviluppata di civiltà. Li dinastìi di farauna si succideru pî millenni. Li primi farauna foru chiddi chi cumannaru la costruzzioni di piràmidi, munumenta chi rapprisentanu ancora oggi una di l'attrazzioni turistichi cchiù canusciuti di tuttu lu munnu, e chi secunnu la riliggiuni eggizzia eranu la sula manera di pruteggiri lu farauni e tuttu lu pòpulu eggizzianu doppu la morti e assicurari na vita eterna.

La storia di l'Eggittu anticu s'accapa cu la cunquista rumana di Ottavianu, chi scunfiggìu Antoniu e Cleopatra ntô 31 a.C.. l'Eggittu addiventa na pruvincia rumana. Ntô mediuevu addiventa bizzantina, pi pòi essiri trasfurmata culturarmenti ntô VI sèculu di l'islam. Ntô X sèculu li fatimiti grazzi a na spidizzioni militari capiata dû sicilianu Jawhar al Siqili, scegghiunu di nstallârisi ô Cairu.

L'Eggittu, doppu la caduta di lu mpiru uttumanu, a cui appartenni pi diversi sèculi, addivintau prima na culònia ngrisi, pi appoi addivintari nnipinnenti cu Nasser versu lu 1960. Nasser purtau avanti na pulitica di nazziunalizzazzioni e favurìu la partuta dî la cumunitati greca d'Eggittu, prisenti di cchiossai di dumila annisupratuttu a Alissandria e ô Cairu. A Nasser ci succidiu Sadat ca fu ammazzatu nti n'attintatu ntô 1981, a cui succidìu Hosni Mubarak nzinu ô 2011.

N sèquitu ê moti dâ primavera àrabba, Hosni Mubarak appi a dimittìrisi e doppu nu piriudu di transizzioni guidatu di na giunta militari, foru urganizzati elizzioni prisidinziali lìbbiri ntô 2012, n sèquitu a cui fu eliggiutu lu prisidenti Mohammed Morsi, Doppu n'annu, lu fallimentu dâ sò pulitica fu suttaliniatu di manifestazzioni di massa ca purtaru ntô misi di giugnu dû 2013 â pigghiata dô putiri di l'esercitu e all'arristatina di Morsi.

Giografìa[cancia | cancia la surgenti]

L'Eggittu si affaccia ntô mari Meditirraniu e ntô mari Russu. Siparatu di l'Asia di lu canali di Suez, cunfina a est cu Israeli e la striscia di Gaza; a ovest cu la Libbia, a sud cu lu Sudan. La capitali è Lu Cairu, una dî cità cchiù granni dû munnu chi sò 15.200.000 abbitanti. Autri cità mpurtanti sunnu Alessandria d'Egittu, antica cità funnata di Alessandru Magnu; Gizah, cità dê piramidi; Sharm el Sheick, celibbri lucalitati di villiggiatura.

Pi lu cchiossai occupatu di lu desertuSahara, la pupulazzioni eggizziana vivi pi lu cchiossai ntê granni cità e ntê riggiuni ô bordu dû Nilu, lu ciumi ca attraversa tuttu lu tirritoriu nazziunali e chi renni li terri adiacenti fertili pi l'agricurtura.

Pulìtica[cancia | cancia la surgenti]

La ripùbbirca àrabba d'Eggittu è na ripùbbrica dimucratica. Lu putiri esecutivu ci l'havi lu prisidenti dâ ripùbbrica. Tra lu 1981 e lu 2011, Hosni Mubarak occupau lu postu di prisidenti dâ ripùbbrica, reeliggiutu ogni sei anni pi referendum. Ntô 2005 l'elizzioni fu graputa pi la prima vota a àutri canninati.

Lu putiri ligislativu apparteni all'Assimblea dû Pòpulu, eliggiuta ô suffraggiu univirsali ogni cincu anni.

N'assimblea cunsurtativa, la Choura è cunsurtata dû prisidenti dâ ripùbbrica e di l'Assimblea dî Pôpulu, eggh'è cumupunuta di 264 pirsuni. Du terzi sunnu numinati dû prisidenti dâ ripùbbrica.

Liami nterni[cancia | cancia la surgenti]


Paisi dû Munnu | Àfrica
Àfrica dû Sud | Algirìa | Angola | Benin | Botsuana | Burchina Fasu | Burunni | Camerun | Capu Virdi | Ripubblica Centrafricana | Ciad | Comori | Ripùbbrica dû Congu (Congu-Brazzaville) | Ripùbbrica Dimucràtica dû Congu (Ex-Zaire) | Costa d'Avoriu | Eggittu | Eritria | Etiopia | Gabun | Gambia | Gana | Gibbuti | Guinia | Guinia Ecuaturiali | Guinia Bissau | Kenya | Lesothu | Libberia | Libbia | Madagascar | Malaui | Mali | Maroccu | Mauritania | Maurizziu | Mozambicu | Namibbia | Niger | Nigeria | Riunioni | Ruanna | San Tome e Principi | Senegallu | Seicelli | Serra Liuni | Somalia | Sudan | Sudan dû Sud |Swaziland | Tanzania | Togu | Tunisia | Uganna | Zambia | Zimbabbui
Enclavi
Ceuta (Spagna) | Melilla (Spagna)
Territori ccû nu statu legali ndifinitu
Sahara Uccidintali